Współczesna hematologia jest nauką interdyscyplinarną, korzystającą i zazębiającą się w teorii i praktyce z wieloma dziedzinami z zakresu ogólnej wiedzy technicznej, fizyki, chemii, genetyki, cytogenetyki, biologii molekularnej, cytoenzymologii itd. oraz z nieomal wszystkimi dziedzinami klinicznej wiedzy medycznej.
HEMATOLOGIA, HEMATOLOG, HISTOLOGIA, CYTOLOGIA, MORFOLOGIA, IMMUNOLOGIA, SEROLOGIA, TRANSFUZJOLOGIA
Częstość występowania chorób nowotworowych układu krwiotwórczego wciąż się zwiększa, co ma zapewne związek z zanieczyszczeniem środowiska i wpływem czynników chemicznych na organizm ludzki, a zwłaszcza na szczególnie wrażliwe komórki macierzyste, wreszcie z ingerencją wirusów w przemiany komórkowe.
Postęp w dziedzinie hematologii w ostatnim dziesięcioleciu jest zawrotny. Okazało się, że wiele z chorób do niedawna uważanych za bezwzględnie śmiertelne można wyleczyć lub przynajmniej przedłużyć chorym życie o kilka czy kilkanaście lat.
Hematologia – nauka o krwi, narzÄ…dach krwiotwórczych (gr. haima – krew) oraz ich chorobach. DziaÅ‚ medycyny zajmujÄ…cy siÄ™ badaniem skÅ‚adu, funkcji, wÅ‚aÅ›ciwoÅ›ci i chorób krwi (patogeneza, przebieg, leczenie), jak również zastosowaniem krwi i preparatów krwiopochodnych do celów leczniczych. Obraz krwi bardzo czÄ™sto stanowi obraz fizjologii caÅ‚ego organizmu.
Rozpoznanie hematologiczne ma zatem istotny wpływ na nasze zdrowie i często życie.
Od lewej: Typowe plazmocyty w szpiczaku mnogim. Źródło: Collegium Medicum UJ. oraz Typowe komórki w białaczce włochatokomórkowej. Źródło: Kyoto University
W centrum zainteresowania współczesnej medycyny są m.in. badania nad metodami hodowli tkankowych, w których istotną rolę odgrywa poznanie komórek krwiotwórczych (np. wykorzystanie multipotencjalnych komórek macierzystych). Podstawową metodę w pracy klinicznej stanowi analiza komórek krwi i szpiku w mikroskopie (kiedyś) świetlnym a obecnie pośród wielu technik przede wszystkim stosuje się mikroskopię optyczną i elektronową, a także hodowlę komórkową, metody mikrochemiczne, analizę immunofenotypową, cytogenetyczną oraz molekularną badanych komórek. Techniki te znalazły również zastosowanie w histopatologii.
W zakresie roli krwi w zjawiskach odpornoÅ›ciowych hematologia wiąże siÄ™ bardzo Å›ciÅ›le z immunologiÄ… oraz serologiÄ…. Zagadnienia dotyczÄ…ce przetaczania krwi zapoczÄ…tkowaÅ‚y nowÄ…, bardzo ważnÄ… dziedzinÄ™ wywodzÄ…cÄ… siÄ™ z hematologii – transfuzjologiÄ™.
Działy hematologii:
1) Histologia (gr. histos – utkanie) – nauka o tkankach, bada rozwój, budowÄ™ i funkcjÄ™ tkanek. Histologia poza histologiÄ… ogólnÄ… obejmuje również histologiÄ™ szczegółowÄ… (anatomiÄ™ mikroskopowÄ…) – naukÄ™ o mikroskopowej budowie narzÄ…dów, a także cytologiÄ™;
2) Cytologia (biologia komórki);
3) Morfologia (gr. morphÄ“ – ksztaÅ‚t; forma).
Zakres zainteresowań współczesnej histologii zbliża ją do biologii molekularnej.
Więcej o chorobach krwi na stronie KATEDRY I KLINIKI HEMATOLOGII COLLEGIUM MEDICUM UNIWERSYTETU JAGIELLOŃSKIEGO: http://www.hematologia.cm-uj.krakow.pl
Â