Anoderma
Wyspecjalizowana skóra pozbawiona gruczołów, wyściełająca końcowy odcinek kanału odbytu.
Anoskopia
Badanie polegające na oglądaniu końcowego odcinka odbytnicy za pomocą wziernika zwanego anoskopem. Podczas badania możliwe jest również wykonanie prostych zabiegów terapeutycznych oraz pobranie wycinka do badania mikroskopowego. Pierwszy taki wziernik doodbytniczy znaleziono w ruinach Pompei.
Anus (odbyt)
Końcowy otwór przewodu pokarmowego.
Badanie histopatologiczne
Badanie utrwalonego i specjalnie zabarwionego fragmentu tkanki (np. błony śluzowej jelita) przez lekarza patomorfologa pod mikroskopem – pozwala na postawienie ostatecznego rozpoznania choroby.
Biegunka
Zbyt częste oddawanie, w za dużej ilości, luźnego lub płynnego stolca.
Defekacja
Proces wypróżnienia, który rozpoczyna bodziec w postaci rozciągnięcia ścian odbytnicy przez masy kałowe, a kończy zamknięcie kanału odbytu po oddaniu stolca.
Diagnostyka różnicowa
Analiza objawów w połączeniu z wynikami badań dodatkowych w celu potwierdzenia postawionego rozpoznania i wykluczenia innych chorób o podobnych objawach.
Endoskopia
Metoda badania lekarskiego polegająca na oglądaniu od wewnątrz narządów organizmu za pomocą wziernika. Przykładem może być gastroskopia (wziernikowanie żołądka), rektoskopia (wziernikowanie odbytnicy).
Esica
Część jelita grubego znajdująca się w dolnej części jamy brzusznej po lewej stronie.
ERUS
Badanie ultrasonograficzne (USG transrektalne) od strony światła odbytnicy. Polega na wprowadzeniu specjalnej sondy USG do odbytnicy. Dzięki właściwościom wprowadzonej głowicy uzyskuje się obraz na monitorze, na którym można ocenić występowanie ewentualnych patologii w obrębie ściany odbytnicy i tkanek okołoodbytniczych.
Hemoroidy (guzki krwawnicze)
Tkanka w kanale odbytu o strukturze ciał jamistych.
Hiperplazja
Rozrost tkanki lub narządu w wyniku zwiększenia liczby komórek.
KÅ‚ykciny
Patologiczne przerosty skórne okolicy krocza.
Kolonoskopia
Badanie jelita grubego, podczas którego za pomocą aparatu zwanego kolonoskopem (długi, giętki wziernik wykorzystujący technikę światłowodu) można obejrzeć od wewnątrz całe jelito, pobrać wycinki do badania histoptaologicnzego lub przeprowadzić zabieg operacyjny np. usunięcie polipa. Pierwszy taki przyrząd skonstruowano w Japonii w 1964 roku, a pierwsze takie badanie u człowieka przeprowadzili Fox i Kreel w 1967 roku. Odmianą badania fiberoskopowego podobnego, do kolonoskopii jest fiberosigmoidoskopia, czyli tzw. FSS – oglądany odcinek jelita jest w tym przypadku krótszy (ok. 70 cm).
Manometria odbytowo-odbytnicza
Jeden z rodzajów instrumentalnych badań proktologicznych, w którym ocenia się funkcje zwieraczy odbytu. Metoda służy do pomiaru ciśnień w bańce odbytnicy i regionie zwieraczy.
Obliteracja
Zamknięcie światła naczynia krwionośnego wskutek procesu chorobowego lub podania leku doprowadzającego do powstania zakrzepu.
Odbytnica
Końcowy odcinek (ok. 18 cm długości) jelita grubego.
Odpowiedź immunologiczna
Reakcja układu odpornościowego organizmu.
Polip
Narośl rosnąca do światła narządu (np. jelita).
Proktologia
Dziedzina medycyny zajmujÄ…ca siÄ™ chorobami odbytnicy i odbytu.
Próba Valsalvy (w proktologii)
Polega na zwiększaniu ciśnienia w jamie brzusznej w sposób zbliżony do parcia w czasie oddawania stolca. Pozwala na obserwację zachowania się odbytu podczas parcia na stolec oraz stwierdzenie, czy dochodzi do wypadania hemoroidów.
Przetoka odbytu
Nieprawidłowe połączenie między kanałem odbytu, a skórą w okolicy odbytu.
Rektoskopia
Badanie odbytnicy za pomocą wziernika, w którym można obejrzeć jelito na odcinku do około 30 cm. Pierwszy taki aparat skonstruował Kelly w 1923 roku.
Ropień
Ograniczony zbiornik ropy będący najczęściej świadectwem zakażenia, powinien być opróżniony przez nacięcie.
Sfinkterotomia
Zabieg polegający na częściowym nacięciu lub przecięciu włókien mięśnia zwieracza wewnętrznego odbytu.
Szczelina odbytu
Linijne pęknięcie anodermy odbytu.
USG
Ultrasonografia – badanie diagnostyczne pozwalające na obrazowanie narządów za pomocą ultradźwięków.
Wlew doodbytniczy (tzw. wlew cieniujÄ…cy)
Badanie radiologiczne polegające na wykonaniu serii zdjęć RTG po wprowadzeniu do światła jelita środka kontrastowego, np. papki barytowej. Dokładniejsze jest tzw. Badanie dwukontrastowe, w którym oprócz barytu wprowadza się również powietrze rozciągające ściany jelita.
Zaparcie
Zaburzenia oddawania stolca polegające na rzadkim oddawaniu twardego stolca, często w przedłużonym czasie.
Zakrzep brzeżny
Guzek brzegu odbytu będący skrzepniętą krwią, która wydostała się pod skórę z pękniętej żyły brzegu odbytu lub zakrzep w splocie przyodbytowym.
Zwieracze odbytu
Mięśnie okalające odbyt odpowiedzialne za trzymanie stolca i gazów.
21.09.2005 (AJ)